آیوهگزول یک ماده حاجب ( ایجاد کننده کنتراست) ید دار غیر یونی محلول در آب است که در میلوگرافی، آرتروگرافی ، نفروآنژیوگرافی ، آرتریوگرافی و سایر روش های رادیوگرافی برای کمک به تشخیص یا یافتن مشکلات در مغز، پشت، قلب، سر، رگ های خونی و سایر قسمت های بدن استفاده می شود.
سمیت سیستمیک پایین آن نتیجه سمیت شیمیایی کم و اسمولالیته پایین آن است.
مواد حاجب برای ایجاد یک تصویر واضح از قسمت های مختلف بدن در پروسه های پزشکی معین مانند سیتی اسکن و آنژیوگرافی استفاده می شوند.
مکانیسم اثر
ترکیبات ارگانیک ید دار در هنگام عبور از نقاط مختلف بدن، اشعه X را به خود جذب می کنند. در نتیجه بافت های حاوی ید بدن را، در مقایسه با بافت هایی که حاوی ید نیستند مشخص می کند و تمایز می دهد.
درجه شفافیت توسط این ترکیبات به طور مستقیم با مقدار کل (غلظت و حجم) ماده حاجب ید دار در مسیر اشعه ایکس متناسب است.
پس ازتزریق داخل وریدی، آیوهگزول باعث مات شدن عروقی که در مسیر جریان هستند می شود، و تا زمانی که همودیلیشن قابل توجهی (رقیق شدن دارو در خون) رخ ندهد، سبب به تصویر کشیدن ساختارهای داخلی می شود.
فارماکودینامیک
آیوهگزول یک ترکیب غیر یونیزه آلی حاوی ید می باشد. ترکیبات آلی ید دار در هنگام عبور از مجراهای مختلف بدن با جذب اشعه x باعث تشخیص ساختار بافت مورد نظر می شوند. با ایجاد کدورت و تیرگی در عروق و دیگر ساختارهای بدن در مسیر جریان خون امکان تجسم رادیوگرافیک را فراهم می کند.
فارماکوکینتیک
- جذب :
درهر محیطی مثل رحم یا حفره صفاقی که پخش شود در عرض ۶۰ دقیقه جذب خون می شود. در صورتی که تا بیش از ۲۴ ساعت لوله ها مسدود و متسع باشند ممکن است جذب نشود. طول اثر آن در تجویز داخل لوله لخاعی ۳۰ دقیقه و پس از تجویز داخل وریدی ۶۰ دقیقه است.
• توزیع:
اتصال به پروتئین : حداقل
• دفع :
ادراری (۹۰-۸۰٪)
موارد مصرف آیوهگزول
از راه داخل نخاعی برای میلوگرافی ناحیه سینه، گردن، کمر و تمامی ستون فقرات , از راه داخل عروقی برای آنژیوکاردیوگرافی، آنژیوگرافی، آئورتوگرافی، آرتریوگرافی، ونوگرافی، اوروگرافی دفعی، توموگرافی کامپیوتری مغز و بدن، هرنیوگرافی , از راه داخل مجرا برای پانکراتوگرافی برگشتی؛ کولانژیوپانکراتوگرافی برگشتی , از راه داخل مایع سینوویال برای آرتروگرافی مفصل , از راه خوراکی، برای توموگرافی کامپیوتری شکم و رادیوگرافی دستگاه گوارش
